Cover of Proceedings of the XXIII World Congress of Philosophy
Already a subscriber? - Login here
Not yet a subscriber? - Subscribe here

Browse by:



Displaying: 1-5 of 5 documents


articles in greek
1. Proceedings of the XXIII World Congress of Philosophy: Volume > 24
Eυστρατία Αμπατζή Ε. Μουτσοπούλου Φιλοσοφία της καιρικότητος: Μία πρόταση περί του τρόπου και της μορφής της σύγχρονης ζωής
abstract | view |  rights & permissions | cited by
Η ανακοίνωσή μας αφορά στην έννοια της “καιρικότητας”, όπως αυτή αναπτύσσεται στο βιβλίο του καθηγητή της φιλοσοφίας κ. Ε. Μουτσοπούλου, Φιλοσοφία της καιρικότητος. Θεωρούμε ότι η συγκεκριμέ-νη φιλοσοφική άποψη μπορεί να αποτελέσει μία εμπεριστατωμένη πρόταση φιλοσοφικού βίου κυρίως σήμερα που ο τρόπος και η μορφή της σύγχρονης ζωής ταλανίζουν την χώρα μας αλλά και τον παγκόσμιο χώρο. Στο πρώτο μέρος της ανακοίνωσης επιχειρούμε την διευκρίνιση των όρων του καιρικού φιλοσοφικού συστήματος: καιρικότητα και προθετικότητα της συνείδησης, καιρικό είναι – πλέον είναι και καιρός, καιρική μέθοδο και ανάπτυξη των και-ρικών κατηγοριών ούπω και ουκέτι, σχέση του χρόνου και του χώρου με την καιρική αναγωγή και τις αντίστοιχες χωροκαιρικές κατηγορίες. Στο δεύτερο μέρος αναπτύσσουμε τις εκφάνσεις του καιρικού είναι που μπορούν να ενερ-γοποιήσουν την ανθρώπινη συνείδηση ώστε να αναπτύξει την προθετικότητά της για την διάκριση του καιρού ως του κρισίμου και καιρίου σημείου, εντός του οποίου μπορεί να πραγματώσει την ελευθερία της, την οργάνωση της δρά-σης της, ως πεττείας, την συνεχή κατανόηση της πραγματικότητας μέσω της διαρκούς αναζήτησης της αλήθειας και των αξιών, προκειμένου να καρπωθεί βέλτιστες μορφές βίου. Η ικανότητα αναδόμησης της ύπαρξης, μέσω της και-ρικής προθετικότητας της συνείδησης μπορούν να οδηγήσουν στην όρθωση και την κάρπωση ενός “πλέον είναι” από την συνείδηση.
2. Proceedings of the XXIII World Congress of Philosophy: Volume > 24
Αικατερίνη Δώδου Ο δημιουργικός εκλεκτικισμός του Πέτρου Βράιλα Αρμένη
abstract | view |  rights & permissions | cited by
Ο έλληνας φιλόσοφος Πέτρος Βράιλας Αρμένης (1812/13–1884) συγκρότησε φιλοσοφικό σύστημα, το οποίο έχει θεωρηθεί ως το αρτιότερο σύστημα νεοέλληνα φιλοσόφου και ως το μοναδικό που οικοδομήθηκε στα πλαίσια της γαλλικής σχολής του Πνευματοκρατικού Εκλεκτικισμού. Η διαμόρφωση του βραϊλιανού συστήματος γίνεται σε συνάρτηση προς την φιλοσοφική προβληματική της εποχής, στην οποία δέσποζε το πρόβλημα του λόγου και το πρόβλημα του όντος, που είχε προέλθει κυρίως ως συνέπεια του καντιανού σκεπτικού ιδεαλισμού και της μονιστικής οντολογίας του Εγέλου. Ο Βράιλας συγκροτεί την δική του φιλοσοφική απάντηση μέσα από μία δημιουργική διαλεκτική διαδικασία των σχετικών φιλοσοφικών αντιλήψεων που είχαν ήδη διατυπωθεί. Καρτεσιανές, αριστοτελικές, καντιανές, ροσμινιανές, κουζίνειες και εγελιανές είναι οι συνιστώσες του βραϊλιανού συστήματος, το οποίο δομείται με θεμέλιο και άξονα την έννοια του όντος. Ο Βράιλας θεμελιώνει το σύστημά του εκκινώντας από ό,τι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το βραϊλιανό cogito: πρόκειται για την συνείδηση του εγώ ως όντος, ενώ η ιδέα του όντος αποτελεί το πρώτο εξαγόμενο της αυτοσυνειδησίας του εγώ. Η βραϊλιανή φιλοσοφία - η οποία ορίζεται από τον ίδιο ως «ἡ ἐν τῷ ἀνθρώπῳ ἔλλογος συνείδησις τοῦ ὄντος»- δύναται να κριθεί ως μία πρωτότυπη σύζευξη φιλοσοφίας του συνειδότος και φιλοσοφίας του όντος.
3. Proceedings of the XXIII World Congress of Philosophy: Volume > 24
Θεώνη Μούγιου Η αρετή ως γενική αρχή στην αρετολογική θεωρία του Βικέντιου Δαμοδού
abstract | view |  rights & permissions | cited by
Η παρούσα ανακοίνωση αποτελεί μια απόπειρα ερμηνευτικής προσέγγισης της αρετολογικής θεωρίας του Βικέντιου Δαμοδού (1700–1754), σημαντικού Νεοέλληνα φιλοσόφου του Διαφωτισμού, ο οποίος, ακολουθώ-ντας την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, προσδίδει στο αρετολογικό ζήτημα ση-μαίνουσα θέση για τη συγκρότηση της ηθικής του φιλοσοφίας. Αυτό προ-κύπτει όχι μόνο από τη μελέτη του κατ’ εξοχήν ηθικού του συγγράμματος Σύνοψις Ηθικής Φιλοσοφίας αλλά και από το σύνολο σχεδόν του συγγραφι-κού του έργου, εκδεδομένου και ανέκδοτου. Ιδιαίτερα θα σχολιαστούν εδώ οι αντιλήψεις του περί αρετής ως γενικής αρχής, οι οποίες θέτουν τις βάσεις και το περίγραμμα της αρετολογικής του θεωρίας. Επίσης θα γίνει προσπάθεια να εξεταστούν οι πηγές που διαμόρφωσαν αυτές τις αντιλήψεις του, καθώς στα κείμενά του είναι διάχυτη η παρουσία της Αρχαίας Ελληνικής --άμεσα αρι-στοτελικής και έμμεσα πλατωνικής-- και της χριστιανικής ηθικής και επίσης κάποιων επιδράσεων της καρτεσιανής φιλοσοφίας. Θα δοθεί ωστόσο ιδιαί-τερη έμφαση στην επεξεργασία της εγκόσμιας ηθικής του χωρίς να προσεγ-γισθεί αυτή μεταφυσικά ή θεολογικά. Επομένως δεν θα σχολιαστούν οι θεο-λογικές αρετές που παραθέτει ούτε η μακαριότητα ως ηθικό τέλος, αλλά θα αναλυθούν οι απόψεις του περί αρετής ως μεσότητας, ως έξης και ως αγαθής πράξης.
4. Proceedings of the XXIII World Congress of Philosophy: Volume > 24
Δέσποινα Παπαγγελή-Βουλιουρή Η ανθρώπινη ύπαρξη στα φιλοσοφικά δοκίμια του Χρήστου Μαλεβίτση
abstract | view |  rights & permissions | cited by
Το εκτενές και πολυδιάστατο έργο του σύγχρονου διανοητή Χρήστου Μαλεβίτση (1927-1997) διέπεται από το έσχατο νόημα της ανθρώ-πινης παρουσίας στον κόσμο. Με γλώσσα λυρική και ποιητική, με εικόνες και μυθικούς συμβολισμούς που υπερβαίνουν τους περιορισμούς του λόγου, με την προσέγγιση της σκέψης κορυφαίων συνειδήσεων της ιστορίας, ο στο-χαστής επιδιώκει στα φιλοσοφικά του δοκίμια να απαντήσει στο πρωταρχικό ερώτημα «πώς να ζήσω αυθεντικά την ύπαρξή μου και να φανώ αντάξιος της έκτακτης και μοναδικής παρουσίας μου στον κόσμο». Η ανθρώπινη ύπαρξη κατα τον Μαλεβίτση κινείται ανάμεσα σε δύο εννοιολογικούς πόλους: της εγκοσμιότητας, που συνδέεται με τη λήθη, την έκπτωση και την αλλοτρίωση, και της αρχέγονης μεταφυσικής πηγής που οδηγεί στην ανάταση, τη σωτη-ριακή αναγέννηση, την αλήθεια και τον φωτισμό. Ο άνθρωπος έρχεται στον κόσμο κομίζοντας μνήμη παραδείσου, ενώ το πέρασμα στην πραγματικότητα βιώνεται ως τραγική καταστροφή και συντριβή στα όριά του. Κατά την ανα-ζήτηση της αλήθειας και με προσδοκία την υπέρβαση της φθοράς, ο Χρήστος Μαλεβίτσης, αντιτάσσει στον πόνο της εφήμερης και πεπερασμένης ζωής την εφημερία του πνεύματος και τη δυνατότητα της ψυχής να κραταιώσει το δε-σμό της με το αιώνιο.
5. Proceedings of the XXIII World Congress of Philosophy: Volume > 24
Giorgio Polydoro Stamboulis Η παρουσία του Spinoza στο έργο του Ψαλίδα Ἀληθής εὐδαιμονία
abstract | view |  rights & permissions | cited by
Με την ανακοίνωση αυτή εξετάζω την παρουσία του Spinoza στο έργο του Ψαλίδα Ἀληθής εὐδαιμονία του 1791. Ο σκοπός μου δεν είναι μόνο μία έρευνα πάνω στις πηγές, αλλά η μελέτη της λειτουργίας και της υφής των αναφορών στο έργο Ethica ordine geometrico demonstrata του 1677 του Spinoza. Κατά τον φθίνοντα δεκατοόγδοο αιώνα ο Spinoza εθεωρείτο, του-λάχιστον από μεταφυσικής απόψεως, ένας από τους πιό σκληρούς εχθρούς της χριστιανοσύνης. Η παρουσία του λοιπόν στο έργο Ἀληθής εὐδαιμονία του Ψαλίδα, γραμμένο για το ορθόδοξο κοινό των Βαλκανίων, είναι σημαντική σαν μέσο διάδοσης και κριτικής ορισμένων αντιλήψεων από την πλευρά του συγγραφέα. Το κείμενο θέτει δύο βασικά ερευνητικά ζητήματα: πρώτο, της φιλοσοφικής τοποθέτησης του Spinoza στους κριτικούς της Αποκάλυψης, δεύτερο, το ρόλο αυτών των αναλύσεων στη φιλοσοφία του έργου Ἀληθής εὐδαιμονία. Η ερμηνεία προσπαθεί, μέσω αυτής της ανάλυσης, να διερευνήσει το πρόβλημα της μεταφυσικής και θρησκευτικής κατάταξης του έργου του Ψαλίδα στο πανόραμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που έχει απασχολή-σει διάφορους ερευνητές και μεταξύ αυτών τον Κονδύλη και τον Νούτσο.