Cover of Roczniki Filozoficzne
Already a subscriber? - Login here
Not yet a subscriber? - Subscribe here

Browse by:



Displaying: 1-9 of 9 documents

Show/Hide alternate language

artykuły
1. Roczniki Filozoficzne: Volume > 64 > Issue: 2
Zdzisław Dywan Zdzisław Dywan
Najkrótsze aksjomaty modalnej logiki Łukasiewicza
The Shortest Axioms of Łukasiewicz’s Modal Logic

abstract | view |  rights & permissions | cited by
Pokazujemy, że formuła CLpEqLq aksjomatyzuje logikę modalną Łukasiewicza i nie istnieje krótszy aksjomat dla tej logiki.
2. Roczniki Filozoficzne: Volume > 64 > Issue: 2
Bożena Czernecka-Rej Bożena Czernecka-Rej
Czy pluralizm logiczny jest zabobonem?: Na marginesie Józefa Marii Bocheńskiego uwag o zabobonach w logice
Is Logical Pluralism a Superstition?

abstract | view |  rights & permissions | cited by
Celem artykułu jest analiza Józefa M. Bocheńskiego zabobonów występujących w logice w odniesieniu do żywo współcześnie dyskutowanej w filozofii logiki problematyki pluralizmu logicznego. Koncentruję się na jednym zabobonie, nazwanym hasłowo „relatywizm w logice”, który pojawił się w związku z powstaniem nieklasycznych rachunków logicznych. Rozważam problem, czy pluralizm w logice, rozumiany jako współistnienie wielu (nieskończenie wielu) systemów logicznych, przekreślajedność logiki i sprzeciwia się jej normatywnemu charakterowi oraz czy z tego faktu można wyprowadzić wniosek o relatywizmie w logice.
3. Roczniki Filozoficzne: Volume > 64 > Issue: 2
Marek Lechniak Marek Lechniak
Logika a językoznawstwo: Uwagi na marginesie dyskusji logików z językoznawcami
Logic vs. Linguistics

abstract | view |  rights & permissions | cited by
Artykuł podejmuje zagadnienie relacji między językoznawstwem a logiką. Punktem wyjścia są dyskusje między logikami a językoznawcami, które miały miejsce w ostatnich kilkunastu latach. W artykule poddano analizie wzmiankowane dyskusje i wskazano, że faktycznie wkradają się w nie nieporozumienia; spróbowano również dokładniej określić domenę logiki i ukazać, że różni się ona zasadniczo od domenyjęzykoznawstwa.
4. Roczniki Filozoficzne: Volume > 64 > Issue: 2
Bartłomiej Marian Krzos Bartłomiej Marian Krzos
Próba ujęcia języka metafizyki w świetle pracy Język i świat realny Mieczysława Alberta Krąpca
An Attempt to Determine the Language of Metaphysics in the Light of the Work Language and the Real World by Mieczysław Albert Krąpie

abstract | view |  rights & permissions | cited by
Istnieje potrzeba, żeby język był odpowiednim narzędziem do przekazywania całego bogactwa naszych myśli. Do wyższych aktywności rozumu ludzkiego zalicza się myślenie abstrakcyjne, które jest użyteczne w dziedzinie metafizyki. Rozważania dotyczące języka jako adekwatnego narzędzia komunikacji metafizyki - doniosłej wiedzy o świecie realnym - stały się przedmiotem pracy Mieczysława Alberta Krąpca Język i świat realny. Po analizie wspomnianej pracy Krąpca można dojść do wniosku, że język naturalny wymaga określonych uściśleń, by być narzędziem komunikacji odpowiadającym metafizyce. W ramach języka naturalnego należałoby wyodrębnić pewien uściślonyjęzyk. Wyodrębnienie go wymagałoby opisujego słownika i określenia reguł poprawnego składania wyrażeń. W świetle przeprowadzonych analiz okazało się, że słownikiem omawianego tu języka byłby zbiór nazw. Reguły składni wspomnianego języka powinny z kolei być oparte na pewnej relacji określonej na zbiorze nazw. Relacją, która nadawałaby się do sformułowania wspomnianych reguł, jest znanajęzykoznawcom relacja hiponimii.
5. Roczniki Filozoficzne: Volume > 64 > Issue: 2
Karolina Rozmarynowska Karolina Rozmarynowska
Civil Disobedience and Its Ethical Meaning
Obywatelskie Nieposłuszeństwo i Jego Etyczne Znaczenie

abstract | view |  rights & permissions | cited by
The goal of the discussion presented in the article is to recognize the ethical dimension of civil disobedience. Setting out to achieve that goal, the author analyses the difference between civil disobedience and other forms of social protest, and attempts to define its essential substance. With that goal in view, she identifies the key features and the subject matter of an act of disobedience. Having explained the civil character of disobedience, she then goes on to discuss its moral and ethical significance. Emphasizing the personal character of civil disobedience, the author presents it as an expression of ethics.
6. Roczniki Filozoficzne: Volume > 64 > Issue: 2
Monika Chylińska Monika Chylińska
Wprowadzenie do filozofii twórczości: Uwagi pojęciowe - historia idei - perspektywa interdyscyplinarna
Introducing the Philosophy of Creativity

abstract | view |  rights & permissions | cited by
Twórczość już od dawna nie jest postrzegana jedynie jako domena poetów i artystów, a możliwość rozważaniajej natury nie jest zarezerwowana tylko dla estetyki. W swoich analizach chciałabym pokazać tę wielokierunkowość badań nad fenomenem creatio, który współcześnie coraz częściej łączony jest z opisywaną przez psychologów uniwersalną ludzką kreatywnością. Tekst niniejszy, wprowadzając w podstawowe rozważania nad definiowaniem i wyjaśnianiem twórczości dawniej i dzisiaj, ma jednocześnie ułatwić podjęcie kwestii bardziej szczegółowych i specyficznych dla współczesnych analiz (kwestie te podejmuję w artykule „O głównych dylematach filozofii twórczości. Ujęcie syntetyczne z uwzględnieniem badań współczesnych”, który stanowi niejako przedłużenie przedstawionych tu treści).Niniejsze wprowadzenie do dziedziny filozofii twórczości zostało wykonane w trzech krokach: (1) poprzez przywołanie rozważań dokonanych już wcześniej przez filozofów; (2) przez opisanie tradycyjnych i współczesnych sposobów definiowania pojęcia twórczości (i kreatywności) oraz (3) poprzez przedstawienie wybranych popularnych psychologicznych teorii procesu twórczego.
7. Roczniki Filozoficzne: Volume > 64 > Issue: 2
Monika Chylińska Monika Chylińska
O głównych dylematach filozofii twórczości: Ujęcie syntetyczne z uwzględnieniem badań współczesnych
On the Main Dilemmas of the Philosophy of Creativity

abstract | view |  rights & permissions | cited by
Wspołcześnie filozoficzne studia nad ludzką tworczością nie zamykają się jedynie na opisie życiorysow geniuszy i na estetycznych analizach oryginalnego wytworu. Wraz z poszerzeniem granic pojęcia creatio, rozumianego obecnie często jako uniwersalna ludzka potencjalność tworzenia (kreatywność), rozszerzyło się też pole możliwych analiz do podjęcia w ramach kiełkującej dopiero dziedziny filozofii tworczości. Pojawiły się też jednocześnie nowe dylematy do rozwiązania.W niniejszym tekście pokazuję ową rożnorodność i problematyczność wspołczesnych badań nad fenomenem tworczości poprzez (1) wymienienie głownych opozycyjnych głosow w dzisiejszych analizach, a także (2) przez opisanie obecnie wiodących kierunkow studiow podejmowanych wokoł tego zagadnienia. Podniesione zostaną tutaj m.in. takie problematyczne kwestie jak: egalitarność vs. elitarność tworczości, miejsce świadomości i racjonalności w procesie tworczym, natura tworczości naukowej, perspektywa międzykulturowa w badaniach nad kreatywnością, naturalizowanie ludzkiej tworczości czy też rola wyobraźni oraz dziecięcej zabawy w udawanego w kształtowaniu zdolności tworczych człowieka.
tłumaczenia
8. Roczniki Filozoficzne: Volume > 64 > Issue: 2
John Martin Fischer, Ruth Curl John Martin Fischer
Filozoficzne modele nieśmiertelności w fantastyce naukowej
Philosophical Models of Immortality in Science Fiction

abstract | view |  rights & permissions | cited by
Fantastyka naukowa (ang. science fiction, w skrócie - SF) jest często przedstawianajako gatunek literacki dobrze przystosowany do spekulacji filozoficznej. SF i filozofia dzielą zainteresowanie kwestią nieśmiertelności, a ich ujęcia tego tematu można zestawić i porównać. Proponujemy tutaj zarys taksonomii różnych modeli czy wizji nieśmiertelności oferowanych przez filozofów i autorów fantastyki naukowej. Po wskazaniu istotnych rozbieżności między tymi modelami przedstawiamy sugestię, że pewne problemy oraz wątpliwości wysuwane przez pisarzy SF i filozofów wynikają z pomieszania różnych modeli. Mamy nadzieję, że te porównania pokażą wstępnie, w jakim sensie można powiedzieć, że fantastyka naukowa funkcjonuje jako dyskurs filozoficzny.
recenzje
9. Roczniki Filozoficzne: Volume > 64 > Issue: 2
Mateusz Klonowski Mateusz Klonowski
Metoda tablicowa a poprawność rozumowań
Tableau Methods and a Validity of Arguments

abstract | view |  rights & permissions | cited by
Fantastyka naukowa (ang. science fiction, w skrócie - SF) jest często przedstawianajako gatunek literacki dobrze przystosowany do spekulacji filozoficznej. SF i filozofia dzielą zainteresowanie kwestią nieśmiertelności, a ich ujęcia tego tematu można zestawić i porównać. Proponujemy tutaj zarys taksonomii różnych modeli czy wizji nieśmiertelności oferowanych przez filozofów i autorów fantastyki naukowej. Po wskazaniu istotnych rozbieżności między tymi modelami przedstawiamy sugestię, że pewne problemy oraz wątpliwości wysuwane przez pisarzy SF i filozofów wynikają z pomieszania różnych modeli. Mamy nadzieję, że te porównania pokażą wstępnie, w jakim sensie można powiedzieć, że fantastyka naukowa funkcjonuje jako dyskurs filozoficzny.